Dầu điều và 10 lý do bạn nên sử dụng nó mỗi ngày

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và chất lượng dinh dưỡng trong từng bữa ăn, dầu thực vật nguyên chất đang trở thành xu hướng thay thế dầu ăn công nghiệp thông thường. Trong số đó, dầu điều – chiết xuất từ hạt điều tự nhiên – nổi bật như một nguồn dưỡng chất quý giá, kết hợp hài hòa giữa lợi ích sức khỏe, công dụng làm đẹp và tính ứng dụng đa dạng trong ẩm thực.

1. Dầu điều là gì?

Dầu điều (hay còn gọi là dầu hạt điều) là loại dầu thực vật được chiết xuất từ nhân hạt điều – một loại hạt dinh dưỡng quen thuộc trong ẩm thực và công nghiệp thực phẩm. Tuy nhiên, ít người biết rằng bên cạnh giá trị dinh dưỡng cao, dầu điều còn sở hữu những công dụng vượt trội đối với sức khỏe, sắc đẹp và nhiều ứng dụng công nghiệp khác.

Khác với dầu điều dùng trong công nghiệp (được chiết xuất từ vỏ hạt điều), dầu điều dùng trong thực phẩm là loại dầu nguyên chất, màu vàng nhạt đến vàng sẫm, có mùi thơm nhẹ, béo ngậy và dễ dàng hòa trộn với nhiều nguyên liệu khác. Loại dầu này đang dần được ưa chuộng trên thị trường nhờ tính lành tính, giàu chất chống oxy hóa và không chứa cholesterol xấu.

2. Thành phần dinh dưỡng trong dầu điều

Dầu điều là kho tàng dinh dưỡng quý giá. Trong 100ml dầu điều nguyên chất, ta có thể tìm thấy:

• Khoảng 70% là các axit béo không bão hòa đơn (MUFA), điển hình là axit oleic – một hợp chất có lợi cho tim mạch, thường thấy trong dầu ô liu.

• 15-20% là axit béo không bão hòa đa (PUFA), bao gồm omega-6 (linoleic acid) và omega-3 (alpha-linolenic acid).

• Phytosterol – hoạt chất tự nhiên giúp hạ cholesterol.

• Vitamin E, vitamin K, cùng một số khoáng chất vi lượng như kẽm, đồng và magie.

Chính sự cân bằng giữa các dưỡng chất này đã giúp dầu điều trở thành một lựa chọn lý tưởng để thay thế dầu ăn thông thường, đặc biệt với những người theo chế độ ăn lành mạnh hoặc thuần chay.

3. Công dụng của dầu điều

Dầu điều Không chỉ giàu chất chống oxy hóa, axit béo tốt và vitamin E, mà còn sở hữu những đặc tính sinh học đáng chú ý giúp hỗ trợ tim mạch, cải thiện làn da, bảo vệ mắt và tăng cường hệ miễn dịch. Sử dụng dầu điều mỗi ngày không đơn thuần là một thói quen ăn uống, mà là một lựa chọn chủ động để nâng cao chất lượng sống một cách bền vững. Bài viết dưới đây sẽ phân tích 10 lý do thiết thực và có cơ sở khoa học để bạn cân nhắc đưa dầu điều vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày – như một phần không thể thiếu trong hành trình chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên.

3.1. Dầu điều tốt cho sức khỏe tim mạch

Một trong những công dụng đáng kể nhất của dầu điều là hỗ trợ tim mạch khỏe mạnh. Nhờ chứa hàm lượng cao axit oleic và phytosterol, dầu điều giúp điều hòa lượng cholesterol trong máu, cụ thể là:

• Làm giảm nồng độ LDL (cholesterol xấu), từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ.

• Tăng cường HDL (cholesterol tốt), giúp máu lưu thông hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa có trong dầu điều giúp giảm viêm trong thành mạch máu, góp phần cải thiện độ đàn hồi của hệ thống tim mạch. Những người có tiền sử cao huyết áp, rối loạn lipid máu hoặc có nguy cơ bệnh lý tim mạch nên cân nhắc đưa dầu điều vào khẩu phần ăn thay cho các loại dầu chứa chất béo bão hòa cao như mỡ động vật.

3.2. Giảm viêm và tăng cường miễn dịch

Dầu điều chứa một lượng lớn vitamin E – một chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm viêm cấp và mãn tính trong cơ thể. Điều này đặc biệt hữu ích với những người mắc bệnh viêm khớp, viêm da, viêm đường tiêu hóa hoặc bệnh tự miễn.

Ngoài ra, đồng – một khoáng chất có trong dầu điều – cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường miễn dịch. Đồng hỗ trợ cơ thể trong việc sản sinh enzym kháng khuẩn, cải thiện chức năng của bạch cầu và hỗ trợ các phản ứng miễn dịch tự nhiên. Dùng dầu điều thường xuyên (ở mức vừa phải) có thể giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng thông thường và giảm tình trạng mệt mỏi kéo dài.

3.3. Tốt cho hệ thần kinh và não bộ

Axit béo không bão hòa trong dầu điều không chỉ có lợi cho tim mạch mà còn đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động của hệ thần kinh. Omega-6 và omega-3 là thành phần cấu tạo nên màng tế bào thần kinh, góp phần cải thiện dẫn truyền thần kinh và tăng cường trí nhớ.

Đặc biệt, magie – một khoáng chất có nhiều trong dầu điều – có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, hỗ trợ giấc ngủ và giảm căng thẳng thần kinh. Thiếu hụt magie là nguyên nhân phổ biến gây nên các chứng như lo âu, khó ngủ, đau nửa đầu hoặc rối loạn thần kinh thực vật.

Việc sử dụng dầu điều trong bữa ăn hàng ngày có thể là một biện pháp tự nhiên giúp cải thiện tinh thần, tăng khả năng tập trung và duy trì sức khỏe não bộ lâu dài.

3.4. Tốt cho đôi mắt

Hạt điều chứa hàm lượng lutein và zeaxanthin cao, hai loại carotenoid thiết yếu có vai trò như các chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong cơ thể. Khi được hấp thu qua thực phẩm, chúng tập trung chủ yếu tại điểm vàng của võng mạc – vùng trung tâm đảm nhiệm chức năng thị lực rõ nét. Nhờ khả năng trung hòa các gốc tự do phát sinh từ ánh sáng xanh và tia cực tím, lutein và zeaxanthin giúp bảo vệ các tế bào mắt khỏi hiện tượng thoái hóa sớm.

Việc sử dụng hạt điều thường xuyên có thể hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa thị giác, đặc biệt ở người cao tuổi – đối tượng dễ bị tổn thương mắt do tuổi tác và tác nhân môi trường. Các nghiên cứu dịch tễ học cũng ghi nhận rằng chế độ ăn giàu carotenoid có liên quan đến việc giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi (AMD) và đục thủy tinh thể. Không chỉ vậy, lutein và zeaxanthin còn góp phần cải thiện khả năng thích nghi ánh sáng, giảm mỏi mắt khi làm việc với màn hình kỹ thuật số – một lợi ích thiết thực trong bối cảnh thời đại số. Do đó, hạt điều là lựa chọn thông minh để hỗ trợ bảo vệ và duy trì thị lực khỏe mạnh lâu dài.

3.5. Hỗ trợ kiểm soát cân nặng

Nhiều người e ngại việc sử dụng dầu trong chế độ ăn vì lo sợ tăng cân. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại chất béo đều gây tăng cân. Trái lại, chất béo không bão hòa đơn trong dầu điều có thể giúp cơ thể no lâu hơn, làm giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chế độ ăn giàu MUFA giúp giảm tích tụ mỡ bụng và kiểm soát insulin tốt hơn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người mắc hội chứng chuyển hóa, tiểu đường type 2 hoặc những ai đang trong quá trình ăn kiêng kiểm soát calo.

Điều quan trọng là sử dụng dầu điều với liều lượng hợp lý và kết hợp cùng chế độ ăn giàu rau xanh, đạm thực vật và ngũ cốc nguyên hạt để đạt được hiệu quả tối ưu.

3.6. Làm đẹp da và tóc tự nhiên

Dầu điều là nguyên liệu tự nhiên lý tưởng trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp. Với khả năng dưỡng ẩm sâu, chống oxy hóa và làm dịu làn da, dầu điều được ứng dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc cá nhân như kem dưỡng, mặt nạ tóc, sáp dưỡng môi và dầu dưỡng da.

Dưới đây là những lợi ích nổi bật đối với làn da và mái tóc:

• Dưỡng ẩm: Các axit béo trong dầu điều thẩm thấu sâu vào da, cung cấp độ ẩm tự nhiên và ngăn chặn tình trạng khô nứt.

• Chống lão hóa: Vitamin E và các chất chống oxy hóa giúp làm mờ nếp nhăn, cải thiện độ đàn hồi và làm sáng da.

• Nuôi dưỡng tóc: Dầu điều giúp phục hồi tóc hư tổn, giảm gãy rụng và tạo độ bóng khỏe tự nhiên.

• Làm dịu kích ứng: Với đặc tính kháng viêm nhẹ, dầu điều giúp làm dịu da nhạy cảm, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với ánh nắng hoặc ô nhiễm.

Có thể sử dụng dầu điều nguyên chất như một loại serum dưỡng da hoặc trộn vào các loại kem dưỡng hiện có để tăng hiệu quả làm đẹp.

3.7. Hỗ trợ sức khỏe xương và khớp

Đồng, magie và phốt pho – ba khoáng chất có trong dầu điều – đều là những thành phần quan trọng giúp duy trì hệ xương khỏe mạnh. Đặc biệt:

• Đồng hỗ trợ tổng hợp collagen và elastin – hai loại protein thiết yếu cấu tạo nên mô liên kết của khớp và xương.

• Magie giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn và ngăn ngừa tình trạng loãng xương.

• Phốt pho góp phần vào cấu trúc xương và giúp duy trì mật độ xương bền vững.

Người cao tuổi, phụ nữ sau mãn kinh hoặc người thường xuyên vận động mạnh nên cân nhắc sử dụng dầu điều như một phần trong chế độ ăn để hỗ trợ sức khỏe xương khớp lâu dài.

3.8. Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa

Dầu điều có khả năng cải thiện hệ tiêu hóa nhờ vào cấu trúc chất béo dễ tiêu và các hợp chất chống viêm tự nhiên. Việc dùng dầu điều trong các món ăn có thể giúp giảm kích ứng dạ dày, hỗ trợ hoạt động của túi mật và gan trong quá trình tiêu hóa chất béo.

Ngoài ra, chất béo tốt còn giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) – những vitamin thiết yếu cho hệ miễn dịch và trao đổi chất. Người có hệ tiêu hóa yếu, kém hấp thu hoặc đang trong giai đoạn phục hồi sau bệnh nên ưu tiên dùng các loại dầu thực vật dễ tiêu như dầu điều thay vì dầu động vật hoặc dầu chiên đi chiên lại.

3.9. Công dụng trong ẩm thực

Với hương vị béo nhẹ và mùi thơm dễ chịu, dầu điều không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn mang đến trải nghiệm ẩm thực thú vị. Dầu điều có thể dùng để:

• Chiên xào nhẹ: Nhiệt độ bốc khói của dầu điều khá cao (khoảng 220–230°C), thích hợp cho các món chiên nhanh, xào rau.

• Trộn salad: Dầu điều kết hợp tốt với giấm, nước cốt chanh và các loại gia vị khô để làm nước sốt salad đậm đà.

• Làm bánh: Một số công thức bánh chay hoặc bánh không sữa sử dụng dầu điều thay thế bơ.

• Làm sốt kem thực vật: Dầu điều có thể kết hợp với hạt điều ngâm mềm để tạo ra sốt kem thuần chay dùng trong mì Ý hoặc các món Âu.

Việc sử dụng dầu điều trong nấu ăn mang lại lợi ích “kép” – vừa giúp tăng hương vị món ăn, vừa bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

3.10. Các công dụng khác của dầu điều

Ngoài ứng dụng trong ẩm thực và làm đẹp, dầu điều cũng có vai trò quan trọng trong công nghiệp. Dầu điều công nghiệp (CNSL - Cashew Nut Shell Liquid), được chiết xuất từ vỏ hạt điều, chứa các hợp chất phenolic có tính chất chống oxy hóa mạnh, được sử dụng làm:

• Chất nền trong sơn, véc-ni và mực in.

• Nguyên liệu sản xuất nhựa, keo dán và vật liệu cách điện.

• Thành phần trong thuốc trừ sâu và dược phẩm thú y.

Với sản lượng hạt điều đứng trong top đầu thế giới, Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển chuỗi giá trị sản phẩm từ dầu điều – từ tiêu dùng nội địa đến xuất khẩu chế biến sâu.

4. Cách làm dầu hạt điều nguyên chất với máy ép dầu gia đình

Trong xu hướng sống xanh và ưa chuộng sản phẩm “homemade” (tự làm tại nhà), việc tự ép dầu hạt điều bằng máy ép dầu gia đình không chỉ mang lại cảm giác an tâm về chất lượng, mà còn giúp người tiêu dùng chủ động kiểm soát nguồn nguyên liệu, tránh phụ thuộc vào dầu ăn đóng chai công nghiệp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết quy trình làm dầu hạt điều tại nhà:

4.1. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ

Nguyên liệu chính: Hạt điều nhân (loại đã bóc vỏ cứng, không rang muối, không tẩm vị, ưu tiên hạt điều tươi hoặc hạt điều sống loại A để đảm bảo lượng dầu thu được cao và không lẫn tạp chất).

Dụng cụ cần thiết:

• Máy ép dầu gia đình (ưu tiên loại ép lạnh, trục vít kim loại, có thể chịu nhiệt tốt và dễ vệ sinh).

• Khay hoặc chai thủy tinh sạch để hứng dầu.

• Rây lọc hoặc túi lọc vải mịn (nếu cần lọc cặn sau ép).

• Máy sấy (nếu muốn bảo quản bã điều sau ép để chế biến món khác).

4.2. Các bước thực hiện

Bước 1: Làm sạch và sấy khô hạt điều
Hạt điều cần được làm sạch bụi, vỏ lụa (nếu còn sót) và phơi hoặc sấy khô nhẹ để loại bỏ độ ẩm. Hạt càng khô thì hiệu suất ép càng cao. Tuyệt đối không rửa hạt điều trước khi ép nếu không có thời gian sấy kỹ.

Bước 2: Làm nóng máy ép (nếu sử dụng máy ép có chức năng gia nhiệt)
Một số dòng máy ép dầu gia đình giống như máy ép dầu Tahawa TH-888A tích hợp chức năng gia nhiệt trục vít. Bạn có thể bật máy trước khoảng 3–5 phút để máy đạt nhiệt độ ổn định.

 

Bước 3: Ép dầu hạt điều
Cho hạt điều vào phễu nạp nguyên liệu, khởi động máy và để dầu chảy ra từ đầu vòi. Quá trình ép thường kéo dài 10–15 phút cho mỗi mẻ 1kg hạt điều. Dầu sẽ chảy ra ở phần dưới trục ép, trong khi bã khô được đẩy ra ở đầu còn lại. Nên sử dụng vật chứa bằng thủy tinh hoặc inox để hứng dầu, tránh dùng nhựa khi dầu còn nóng.

Bước 4: Lọc và bảo quản dầu
Sau khi thu được dầu, bạn có thể dùng rây lọc hoặc túi vải mịn để lọc cặn. Dầu sau khi lọc nên để nguội hoàn toàn rồi mới đổ vào chai thủy tinh tối màu để bảo quản.

Lưu ý:

• Dầu hạt điều ép tại nhà không có chất bảo quản nên chỉ nên làm từng mẻ nhỏ, đủ dùng trong 1 tháng.

• Bảo quản dầu ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp. Có thể bảo quản ngăn mát tủ lạnh để kéo dài thời gian sử dụng.

Trung bình, 1kg hạt điều nhân khô có thể ép được từ 350–450ml dầu tùy theo độ ẩm và chất lượng hạt. Ngoài phần dầu thu được, phần bã hạt điều sau ép cũng rất giàu dinh dưỡng và có thể tận dụng làm bánh, nấu cháo hoặc làm thức ăn chăn nuôi cao cấp.

So với việc mua dầu điều nguyên chất trên thị trường, việc tự ép dầu tại nhà không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo được chất lượng nguyên liệu, tránh pha tạp, đặc biệt hữu ích cho các gia đình có nhu cầu sử dụng dầu thực vật nguyên chất để ăn kiêng, làm đẹp hoặc chế biến món chay.

5. Kết luận

Dầu điều là một trong những loại dầu thực vật tự nhiên có giá trị cao cả về mặt dinh dưỡng lẫn ứng dụng đa ngành. Việc sử dụng dầu điều thường xuyên với liều lượng hợp lý có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch, thần kinh, tiêu hóa, da tóc và cả hệ miễn dịch. Đồng thời, với sự phát triển của ngành công nghiệp thực phẩm và mỹ phẩm thiên nhiên, dầu điều đang ngày càng khẳng định vị thế là nguyên liệu chiến lược đầy tiềm năng trong tương lai.

Lựa chọn dầu điều nguyên chất, không pha trộn, có chứng nhận an toàn thực phẩm sẽ là chìa khóa để tận dụng tối đa những công dụng tuyệt vời mà loại dầu này mang lại.

Nếu quý khách hàng đang tìm kiếm giải pháp máy ép dầu hiệu quả cho gia đình, vui lòng liên hệ ngay tới Tahawa để được tư vấn và hỗ trợ chuyên sâu!

• Hotline: 0564 77 88 67
• Website: Tahawa.vn